Κάθε χρόνο, στις 9 Δεκεμβρίου, ο κόσμος θυμάται ότι η διαφθορά κοστίζει πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε δωροδοκίες. Στην Ελλάδα όμως, δεν χρειάζονται διεθνείς επέτειοι για να υπενθυμίζουν το πρόβλημα· αρκεί να ανοίξει κανείς την τηλεόραση, να διαβάσει τα νέα ή να κοιτάξει τα στατιστικά των διεθνών οργανισμών.

Γιατί, όσο κι αν η χώρα έχει κάνει βήματα προόδου, η πραγματικότητα του 2024–2025 δείχνει κάτι διαφορετικό: η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην Ε.Ε. σε ζητήματα κράτους δικαίου, διαφάνειας και ελευθερίας του Τύπου. Κι αυτό δεν οφείλεται σε κάποια «αόρατη δύναμη» ή σε ένα μυστηριώδες συλλογικό λάθος — αλλά σε συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές της σημερινής κυβέρνησης, που μοιάζει να λειτουργεί περισσότερο ως μηχανισμός αυτοπροστασίας παρά ως θεματοφύλακας θεσμών.

Η Ελλάδα του 2024–2025: Στατιστικά που καίνε

Σύμφωνα με τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς, η χώρα βρίσκεται στη θέση 59 παγκοσμίως, με βαθμολογία 49/100 — χειρότερη επίδοση στην Ε.Ε. από κάθε πλευρά. Πίσω μόνο από Ρουμανία, Βουλγαρία και Ουγγαρία, και μπροστά από κανέναν.

Κι όμως, η Ελλάδα δεν ήταν πάντα εκεί. Το 2012 είχε 36 βαθμούς και έφτασε σε υψηλό σημείο το 2022 με 52. Η πτώση στους 49 δεν είναι απλώς αριθμός· είναι σύμπτωμα θεσμικής υποτροπής.

Η «Διεθνής Διαφάνεια» δεν μασάει τα λόγια της:

• Κάνει λόγο για κρίση κράτους δικαίου,
• για κυβερνητικές παρεμβάσεις στο σκάνδαλο των υποκλοπών,
• για απειλές σε ανεξάρτητους ελεγκτές,
• για συστηματικό περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου,
• και για δικαστική εξάρτηση που υπονομεύει τη δημοκρατική ισορροπία.

Αυτά δεν είναι «πολιτικές υπερβολές». Είναι η επίσημη εικόνα της χώρας διεθνώς.

Τα σκάνδαλα που δεν λένε να τελειώσουν

Αν η Ελλάδα είχε μια «μαύρη βίβλο» διαφθοράς, θα ήταν τόμος ολόκληρος. Από Siemens, Novartis και Βατοπέδι, μέχρι Κοσκωτά και αμέτρητες άλλες υποθέσεις, ο 20ός και 21ος αιώνας έχουν γράψει το ελληνικό manual της διαπλοκής.

Αλλά τα πρόσφατα χρόνια προσθέτουν νέα, πιο σκοτεινά κεφάλαια:

1. ΟΠΕΚΕΠΕ – Το φιάσκο των ευρωπαϊκών κονδυλίων

Επιδοτήσεις που χάθηκαν, «έργα» που δεν έγιναν ποτέ, χρήματα που κατέληξαν αλλού — σίγουρα όχι στους αγρότες.
Μια υπόθεση τόσο σοβαρή που προκάλεσε καραμπόλα παραιτήσεων, ανάμεσά τους και υπουργικές.
Κι όμως, κανείς δεν εξηγεί γιατί επί τόσα χρόνια δεν υπήρχαν ουσιαστικοί έλεγχοι.

2. Υποκλοπές και Predatorgate – Το σκάνδαλο που ξεπέρασε τα σύνορα

Η αποκάλυψη παρακολουθήσεων πολιτικών, δημοσιογράφων και άλλων προσώπων ήταν αρκετή για να συγκλονίσει την Ευρώπη.
Η χώρα έγινε διεθνές παράδειγμα προς αποφυγήν:

• Παραιτήσεις κορυφαίων κυβερνητικών στελεχών,
• Υποψίες για εμπλοκή κρατικών υπηρεσιών,
• Έρευνες που σέρνονται,
• Μόνο ιδιώτες κατηγορούμενοι,
• Μηδενική πολιτική ανάληψη ευθύνης.

Η Ελλάδα του 2025 εξακολουθεί να βρίσκεται τελευταία στην Ε.Ε. στον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, με συχνές αγωγές SLAPP για τη φίμωση δημοσιογράφων και ΜΜΕ συγκεντρωμένα σε επιχειρηματικά-πολιτικά δίκτυα.

3. Η σκιά των Τεμπών

Αν και δεν αποτελεί οικονομικό σκάνδαλο, αποτελεί σκάνδαλο ευθύνης και αδιαφάνειας.
Μια τραγωδία όπου οι πολίτες ακόμη δεν έχουν πάρει απαντήσεις — μόνο συγκάλυψη, αντιφάσεις και πολιτική αμηχανία.

Μια κυβέρνηση που μιλά για μεταρρυθμίσεις αλλά φοβάται τη διαφάνεια

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τα σκάνδαλα.
Είναι ότι κανένα δεν κλείνει με καθαρές απαντήσεις.

Η σημερινή κυβέρνηση:

• υποτιμά τις διεθνείς προειδοποιήσεις,
• ελέγχει και παρεμβαίνει σε κρίσιμους θεσμούς,
• διατηρεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον για την ερευνητική δημοσιογραφία,
• και συστηματικά αποφεύγει την πολιτική λογοδοσία.

Στον δημόσιο διάλογο κυριαρχεί πλέον η υποψία ότι η εξουσία αντιμετωπίζεται όχι ως ευθύνη, αλλά ως απόρρητο προνόμιο.

Οι νέοι καλούνται να σώσουν ό,τι μένει — αλλά με τι εργαλεία;

Η Διεθνής Ημέρα κατά της Διαφθοράς το 2025 εστιάζει στους νέους ως «φύλακες της ακεραιότητας».
Όμορφη διακήρυξη — αλλά δύσκολη αποστολή.

Πώς να εμπνευστεί η νέα γενιά όταν βλέπει ότι:

• οι θεσμοί πληγώνονται,
• οι έρευνες θάβονται,
• η αλήθεια διώκεται,
• και η ατιμωρησία γίνεται καθεστώς;

Δεν χρειάζεται άλλος διδακτισμός.
Χρειάζεται αλλαγή πολιτικής κουλτούρας.

Η σημερινή ημέρα δεν είναι γιορτή — είναι υπενθύμιση ντροπής

Η Ελλάδα πλήρωσε βαρύ τίμημα για τη διαφθορά:
οικονομικές κρίσεις, θεσμικές πληγές, απώλεια εμπιστοσύνης, διεθνή διασυρμό.

Και κάθε χρόνο που η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι «όλα λειτουργούν σωστά» ενώ τα στοιχεία λένε το αντίθετο, το κοινό αίσθημα αποσυντίθεται λίγο περισσότερο.

Η 9η Δεκεμβρίου δεν είναι απλώς μια ημερομηνία.
Είναι καθρέφτης.
Και η εικόνα που αντικρίζουμε δεν κολακεύει κανέναν.