πάρχουν στιγμές που ο χρόνος παγώνει — στιγμές που δεν καταγράφονται απλώς στα βιβλία, αλλά χαράζονται βαθιά στις ψυχές των ανθρώπων. Μια τέτοια στιγμή ήταν το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν η Ελλάδα, μικρή στο μέγεθος μα αχανής στο φρόνημα, ύψωσε τη φωνή της απέναντι στην τυραννία και φώναξε «ΟΧΙ!».

Δεν ήταν άρνηση. Ήταν κατάφαση στην Ελευθερία.
Ήταν η στιγμή που ένας λαός αποφάσισε πως δεν θα χαμηλώσει το βλέμμα του μπροστά στην απειλή, πως η αξιοπρέπεια και η ψυχή αξίζουν περισσότερο από τη σιωπή της υποταγής.

Οι ήρωες της Πίνδου – Η ψυχή του λαού

Στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου, οι Έλληνες στρατιώτες πολεμούσαν με πίστη και χαμόγελο. Οι γυναίκες της Ηπείρου, με τα πρόσωπα παγωμένα από τον άνεμο, ανέβαιναν τα μονοπάτια κουβαλώντας πολεμοφόδια — σιωπηλές ηρωίδες που κράτησαν ζωντανό το μέτωπο και το ηθικό του Έθνους.

Η Ελλάδα εκείνων των ημερών ήταν ένα σώμα, μια ψυχή, ένας παλμός.
Οι καμπάνες χτυπούσαν, οι σημαίες ανέμιζαν, και κάθε χωριό, κάθε πόλη, κάθε καρδιά έλεγε το δικό της “ΟΧΙ” — για την πατρίδα, για την τιμή, για το φως.

Βασίλειος Τσιαβαλιάρης: Ο πρώτος νεκρός του Έπους του ’40

Στο πρώτο φως της 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν η Ιστορία άρχιζε να γράφεται ξανά με αίμα και πίστη, ο Βασίλειος Τσιαβαλιάρης από την Πιαλεία Τρικάλων έγινε ο πρώτος νεκρός του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Στρατιώτης της πρώτης γραμμής, έπεσε ηρωικά υπερασπιζόμενος το φυλάκιο στο ύψωμα Γκόλιο της Πίνδου, λίγα λεπτά μετά την εκδήλωση της ιταλικής επίθεσης.

Τα τελευταία του λόγια —«Πάν’ τα παιδούλια μ’»— αντήχησαν σαν προσευχή και όρκος μαζί, χαράσσοντας το όνομά του στη συλλογική μνήμη του Έθνους.
Από εκείνη τη στιγμή, χιλιάδες Έλληνες ακολούθησαν τον δρόμο της θυσίας:
περίπου 13.000 στρατιώτες δεν γύρισαν ποτέ από τα βουνά της Πίνδου και της Βορείου Ηπείρου, ενώ πάνω από 42.000 τραυματίστηκαν, κουβαλώντας στις ψυχές και στα σώματά τους το τίμημα της ελευθερίας.

Κι όταν ήρθε η Κατοχή, το δράμα μεγάλωσε: περισσότεροι από 460.000 Έλληνες χάθηκαν από την πείνα, τις εκτελέσεις, τα στρατόπεδα και τις κακουχίες. Ένας ολόκληρος λαός πλήρωσε ακριβά το τίμημα του «ΟΧΙ» — όμως κανείς δεν το μετάνιωσε.

Ο Τσιαβαλιάρης δεν ήταν απλώς ο πρώτος νεκρός· ήταν το σύμβολο όλων εκείνων που έπεσαν ανώνυμα, μα κράτησαν τη σημαία όρθια. Το αίμα του έγινε σπόρος που φύτρωσε σε κάθε βουνό, σε κάθε χωριό, σε κάθε ελληνική καρδιά.
Και μέσα από τη δική του θυσία, γεννήθηκε το αθάνατο πρόσωπο της Ελλάδας — μιας πατρίδας που προτίμησε να ματώσει παρά να γονατίσει.

Η αυταπάρνηση ως τρόπος ζωής

Η 28η Οκτωβρίου δεν είναι απλώς ένα ιστορικό γεγονός· είναι σύμβολο ελευθερίας και ψυχικής αντοχής. Είναι υπενθύμιση ότι ο Έλληνας δεν γεννήθηκε για να φοβάται, αλλά για να στέκεται όρθιος — ακόμα κι όταν όλα μοιάζουν χαμένα.

Η αυταπάρνηση των Ελλήνων του ’40 δεν ήταν μια στιγμή ηρωισμού· ήταν η ουσία του ελληνικού ήθους. Το πνεύμα που επιμένει, που αγαπά, που δεν λυγίζει.

Το ΟΧΙ του τότε, οδηγός για το σήμερα

Σήμερα, 85 χρόνια μετά, το «ΟΧΙ» δεν είναι απλώς μια ανάμνηση. Είναι κάλεσμα ευθύνης.
Μας θυμίζει ότι η ελευθερία δεν χαρίζεται· κερδίζεται καθημερινά — με ενότητα, με σεβασμό, με ψυχή.

Μέσα στις δυσκολίες του καιρού μας, η 28η Οκτωβρίου μάς καλεί να πούμε ξανά το δικό μας “ΟΧΙ”:
στον φόβο, στην αδικία, στην απάθεια, στη λήθη.

Ζήτω η Ελλάδα – Ζήτω το φως της Ελευθερίας

Η Ελλάδα του 1940 δεν είπε απλώς “ΟΧΙ”.
Είπε “ΝΑΙ” στην αξιοπρέπεια, “ΝΑΙ” στην πίστη, “ΝΑΙ” στη ζωή με τιμή.
Και αυτό το “ΝΑΙ” συνεχίζει να φωτίζει τις ψυχές μας, κάθε φορά που υψώνεται η γαλανόλευκη στον ουρανό.

Ζήτω η 28η Οκτωβρίου.
Ζήτω η Ελευθερία.
Ζήτω η Ελλάδα.