Η Καρδιά του Πλανήτη και το Μέλλον της Ανθρωπότητας. Πηγή Ζωής, Πηγή Ευθύνης,

Κάθε χρόνο στις 8 Ιουνίου, η ανθρωπότητα καλείται να στρέψει το βλέμμα της προς το απέραντο μπλε που καλύπτει περισσότερο από το 70% της Γης: τον ωκεανό. Όχι απλώς έναν γεωγραφικό όρο, αλλά τον παλμό της ίδιας της ζωής. Από την ανάσα που παίρνουμε, μέχρι την τροφή που καταναλώνουμε και το κλίμα που καθορίζει τις εποχές — ο ωκεανός είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας, ακόμη κι αν βρισκόμαστε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από αυτόν.

Ένας ζωντανός οργανισμός

Ο ωκεανός παράγει περίπου το 50% του οξυγόνου που αναπνέουμε και απορροφά σχεδόν το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Παράλληλα, έχει αποθηκεύσει το 90% της υπερβολικής θερμότητας που έχει προκληθεί από την κλιματική αλλαγή. Όμως αυτή η εκπληκτική αντοχή έχει όρια.

Η πλαστική ρύπανση, η υπεραλίευση, η κλιματική απορρύθμιση, η όξυνση των υδάτων και η ηχορύπανση πλήττουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα με ρυθμούς ανησυχητικούς. Εκατομμύρια τόνοι απορριμμάτων — κυρίως πλαστικών — καταλήγουν ετησίως στις θάλασσες, προκαλώντας ανεπανόρθωτες ζημιές στη θαλάσσια ζωή. Περισσότερο από το 60% των θαλάσσιων οικοσυστημάτων χρησιμοποιούνται μη βιώσιμα, ενώ πάνω από το 50% των ειδών κινδυνεύουν με εξαφάνιση μέχρι το τέλος του αιώνα.

Οικονομικός πυλώνας και κοινή κληρονομιά

Περισσότεροι από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται οικονομικά από τον ωκεανό. Η λεγόμενη «γαλάζια οικονομία» — που περιλαμβάνει την αλιεία, τη ναυτιλία, τον τουρισμό και την αναψυχή — αποτιμάται σε περίπου 3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Όμως αυτή η ανάπτυξη δεν μπορεί να συνεχιστεί εις βάρος της ισορροπίας. Το μέλλον απαιτεί στροφή σε βιώσιμες πρακτικές που θα προστατεύουν τόσο τον φυσικό πλούτο όσο και τις ανθρώπινες κοινότητες που ζουν από αυτόν.

Διεθνής κινητοποίηση και ευκαιρίες δράσης

Με ορίζοντα το 2025, κυβερνήσεις, επιστημονικές κοινότητες, οργανώσεις και πολίτες θα συγκλίνουν στη Νίκαια της Γαλλίας για την κορυφαία Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς. Στόχος είναι η επιτάχυνση της δράσης για την επίτευξη του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 14: «Ζωή κάτω από το νερό». Η διατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, η μείωση της ρύπανσης και η υιοθέτηση βιώσιμης αλιείας δεν είναι πλέον επιλογές, αλλά επιτακτικές ανάγκες.

Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς;

Η ατομική συνείδηση και η συλλογική δράση πάνε χέρι-χέρι. Η μείωση της χρήσης πλαστικού, η υπεύθυνη κατανάλωση θαλασσινών, η υποστήριξη περιβαλλοντικών πρωτοβουλιών και η ενημέρωση είναι βασικά βήματα. Ό,τι κάνουμε στην ξηρά, τελικά καταλήγει στη θάλασσα. Και οτιδήποτε καταστρέφει τον ωκεανό, καταστρέφει και εμάς.

Ο ωκεανός δεν είναι απλώς ένα φυσικό στοιχείο. Είναι ο καθρέφτης της ευθύνης μας απέναντι στο μέλλον. Στην Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών, ας θυμηθούμε ότι δεν υπάρχει υγιής πλανήτης χωρίς υγιείς ωκεανούς. Και για να τους κρατήσουμε ζωντανούς, χρειάζεται κάτι παραπάνω από σκέψεις — χρειάζονται πράξεις.