Ανακάλυψε τις άγνωστες περιπέτειες του Οδυσσέα μετά την Οδύσσεια. Γάμοι, προφητείες, θεοί και ένα τέλος που δεν περίμενες. Ο μύθος συνεχίζεται.

Ο Οδυσσέας είναι γνωστός για τα ταξίδια του, τις περιπέτειες και τα τεχνάσματά του. Τον ξέρουμε από την Οδύσσεια του Ομήρου, αλλά λίγοι γνωρίζουν ότι οι ιστορίες του δεν τελειώνουν με την επιστροφή στην Ιθάκη. Στην πραγματικότητα, εκεί αρχίζει ένα δεύτερο, ακόμα πιο απρόβλεπτο ταξίδι – γεμάτο νέους έρωτες, απώλειες και προφητείες που εκπληρώνονται με παράδοξους τρόπους. Αν νομίζεις πως ήξερες το τέλος… ξανασκέψου το.

Από πού κρατά το όνομα

Το ίδιο το όνομα του Οδυσσέα κουβαλάει μυστήριο. Άλλοι το συνδέουν με τη λέξη «ὀδύσσομαι», που σημαίνει οργίζομαι ή μισώ — άρα ίσως αυτός που προκαλεί ή δέχεται μίσος. Άλλοι με το ρήμα «ὀδυνάω», εκείνον που πληγώνει και πληγώνεται. Κάποιοι είπαν ακόμα και ότι σημαίνει «γιος της πέτρας». Το βέβαιο είναι πως το όνομα δεν δόθηκε τυχαία· το διάλεξε ο παππούς του, ο πανούργος Αυτόλυκος, και το σημάδεψε με νόημα.

Η ουλή που είπε την αλήθεια

Όσο κι αν μεταμφιεζόταν, ένα πράγμα τον πρόδιδε πάντα: η ουλή πάνω από το γόνατο. Την απέκτησε νέος, κυνηγώντας κάπρο στον Παρνασσό, και ήταν αυτό το σημάδι που τον πρόδωσε στη γηραιά Ευρύκλεια, όταν μετά από είκοσι χρόνια ξαναπάτησε το κατώφλι του σπιτιού του. Ο ήρωας είχε επιστρέψει, αλλά οι πληγές του ταξιδιού ήταν πια κομμάτι του κορμιού του.

Πριν από την Πηνελόπη

Ο Οδυσσέας δεν είχε πάντα στο πλευρό του την Πηνελόπη. Κάποτε ήταν και εκείνος ένας από τους πολλούς που ζήτησαν το χέρι της Ωραίας Ελένης. Δεν την κέρδισε, μα κέρδισε κάτι άλλο: τη σοφία να προτείνει στον Τυνδάρεω να δεσμεύσει όλους τους μνηστήρες με όρκο αφοσίωσης, ένα τέχνασμα που αργότερα θα κόστιζε… έναν πόλεμο.

Όσο για την Πηνελόπη, δύο εκδοχές περιγράφουν πώς έγινε δική του. Στην πιο γνωστή, κέρδισε τον αγώνα δρόμου που έθεσε ο πατέρας της, Ικάριος. Στην άλλη, την απέκτησε ως αντάλλαγμα για τη βοήθεια που πρόσφερε στο βασιλικό σπίτι της Σπάρτης.

Η απάτη που δεν έπιασε

Όταν ήρθε η ώρα να φύγει για την Τροία, δεν ήθελε. Είχε πάρει χρησμό πως θα αργούσε να γυρίσει – και δεν ήθελε να ρισκάρει την οικογένειά του. Έτσι, σκέφτηκε να προσποιηθεί τον τρελό, σπέρνοντας αλάτι στη γη αντί να την οργώνει. Ο Παλαμήδης όμως κατάλαβε την απάτη, και κάπως έτσι ο Οδυσσέας βρέθηκε, θέλοντας και μη, στον μεγαλύτερο πόλεμο της αρχαιότητας.

Το τέχνασμα με τον Αχιλλέα

Πριν αρχίσει ο πόλεμος, έπρεπε να βρουν τον Αχιλλέα. Η μητέρα του, η θεά Θέτις, τον είχε κρύψει μεταμφιεσμένο σε κοπέλα. Ο Οδυσσέας, πάντα ευφυής, πήγε με δώρα: χρυσαφικά και… ένα σπαθί. Όλες οι κοπέλες έτρεξαν στα κοσμήματα – εκτός από μία. Εκείνη που έπιασε το σπαθί ήταν ο Αχιλλέας. Δεν μπορούσε να ξεφύγει από τη μοίρα του.

Πίσω στην Ιθάκη – αλλά όχι για πάντα

Η Οδύσσεια τελειώνει με την εκδίκηση στους μνηστήρες και την επανένωση με την Πηνελόπη. Όμως ο Τειρεσίας είχε προειδοποιήσει: ο Οδυσσέας έπρεπε να φύγει ξανά, κρατώντας ένα κουπί στον ώμο, μέχρι να βρει τόπο που δεν ξέρει θάλασσα. Εκεί, να θυσιάσει στον Ποσειδώνα και να εξιλεωθεί. Μόνο τότε θα εξασφάλιζε έναν ήσυχο, γαλήνιο θάνατο – μακριά από το αλμυρό νερό.

Ένας νέος γάμος, σε νέα γη

Ο τόπος αυτός ήταν η Θεσπρωτία. Εκεί, ο Οδυσσέας παντρεύτηκε τη βασίλισσα Καλλιδίκη και απόκτησε έναν γιο, τον Πολυποίτη. Πολέμησε για τους Θεσπρωτούς, αντιμέτωπος με τους Βρύγους, σε μια μάχη όπου ακόμα και οι θεοί πήραν θέση: ο Άρης με τους εχθρούς, η Αθηνά με τον Οδυσσέα. Η ειρήνη ήρθε μόνο όταν επενέβη ο Απόλλωνας.

Το τέλος από τη θάλασσα

Όταν πέθανε η Καλλιδίκη, ο Οδυσσέας άφησε στον γιο του τον θρόνο και γύρισε στην Ιθάκη. Όμως μαζί του έφτασε και ο Τηλέγονος, γιος του με την Κίρκη. Χωρίς να ξέρει ποιον είχε απέναντί του, επιτέθηκε στο νησί. Σε μια σύγκρουση, σκότωσε κατά λάθος τον ίδιο του τον πατέρα. Έτσι εκπληρώθηκε ο χρησμός του Τειρεσία: ο Οδυσσέας πέθανε «εξ αλός» – όχι πάνω στη θάλασσα, αλλά εξαιτίας της.

Και το απροσδόκητο φινάλε

Ο Τηλέγονος, γεμάτος τύψεις, πήρε το σώμα του Οδυσσέα και μαζί με την Πηνελόπη και τον Τηλέμαχο πήγε πίσω στην Κίρκη. Η μάγισσα δεν μπόρεσε να φέρει πίσω τον Οδυσσέα, αλλά έκανε τους υπόλοιπους αθάνατους. Κι εκεί, μακριά από την Ιθάκη, ήρθε το πιο παράξενο τέλος: ο Τηλέγονος παντρεύτηκε την Πηνελόπη, ο Τηλέμαχος την Κίρκη, και ζήσανε – ναι – καλά.