Η απώλεια της αυτονομίας και η ανάγκη για βοήθεια στη βάδιση, συνήθως με μπαστούνι, δεν αποτελούν αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης, αλλά αποτέλεσμα πολλών και συχνά παραμελημένων παραγόντων που δρουν συσσωρευτικά στο σώμα.

Τι είναι η σαρκοπενία

Η σαρκοπενία είναι η σταδιακή μείωση της μυϊκής μάζας και δύναμης που ξεκινά από την ηλικία των 30-40 ετών. Με την πάροδο των δεκαετιών, η φυσική αυτή φθορά μπορεί να επιταχυνθεί σημαντικά από εξωγενείς παράγοντες, οδηγώντας σε απώλεια σταθερότητας και μειωμένη ικανότητα αυτοεξυπηρέτησης.

Παράγοντες που επιδεινώνουν την κατάσταση

Πολλές φορές, η πορεία προς τη σαρκοπενία δεν είναι μόνο αποτέλεσμα του χρόνου, αλλά και:

• Διατροφικών ελλείψεων, που αφορούν βασικά μικροθρεπτικά συστατικά απαραίτητα για το μυϊκό και ορμονικό σύστημα.
• Απουσίας σωματικής άσκησης, που συνήθως οφείλεται σε ανεπαρκή διαχείριση χρόνιων παθήσεων όπως η κόπωση ή οι μυοσκελετικοί πόνοι.
• Παχυσαρκίας, που προκαλεί χρόνια φλεγμονή και μεταβολικές διαταραχές.
• Φαρμακευτικής πολυθεραπείας, όταν φάρμακα όπως κορτικοστεροειδή, αγχολυτικά και διουρητικά επιβαρύνουν τη μυϊκή λειτουργία.
• Ανεπαρκούς διάγνωσης συνοδών νοσημάτων, όπως αναιμία, ενδοκρινολογικές διαταραχές και ανεπάρκεια βιταμίνης D.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η μακροχρόνια χρήση ορισμένων νεότερων θεραπειών κατά της παχυσαρκίας, που φαίνεται πως σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να επιταχύνουν τη μυϊκή απώλεια.

Οι συνέπειες στη λειτουργικότητα

Η προοδευτική απώλεια μυϊκής δύναμης οδηγεί σε:

• Αστάθεια κατά τη βάδιση
• Αυξημένο φόβο ή και συχνά επεισόδια πτώσεων
• Επιβράδυνση των κινήσεων
• Δυσκολία εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων
• Προοδευτική εξάρτηση από βοηθήματα βάδισης, όπως το μπαστούνι

Υπάρχουν λύσεις;

Η σαρκοπενία μπορεί να προληφθεί ή και να αναστραφεί, εφόσον αντιμετωπιστεί έγκαιρα και πολυπαραγοντικά:

• Με διάγνωση της μυϊκής κατάστασης μέσω εξειδικευμένων μετρήσεων.
• Με εξατομικευμένη ιατρική παρέμβαση που στοχεύει στη διόρθωση ελλείψεων και στην αποκατάσταση της μεταβολικής ισορροπίας.
• Με κατάλληλη διατροφή, που ενισχύει τη μυϊκή ανάπλαση και μειώνει τη φλεγμονή.
• Με ασφαλή επανένταξη στη φυσική δραστηριότητα, μέσω προγραμμάτων φυσικοθεραπείας και προοδευτικής ενδυνάμωσης.
• Με ορθολογική διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής, μειώνοντας τη χρήση περιττών ή βλαπτικών σκευασμάτων.

Η έγκαιρη και συντονισμένη παρέμβαση αποτελεί το κλειδί για τη διατήρηση της κινητικότητας, της αυτονομίας και της ποιότητας ζωής, ακόμα και σε προχωρημένες ηλικίες.