Από το Δελβινάκι Ιωαννίνων μέχρι τον Λευκό Οίκο — Μια ζωή αφιερωμένη στην ελληνική παραδοσιακή μουσική. Η Ελλάδα αποχαιρετά τον μεγάλο δεξιοτέχνη και δάσκαλο του κλαρίνου, που με το παίξιμό του κράτησε ζωντανή την ψυχή της παράδοσης.

Μια μεγάλη μορφή της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, ο Πετρολούκας Χαλκιάς, άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 90 ετών. Με την απώλειά του κλείνει ένα κεφάλαιο γεμάτο ήχους, συγκινήσεις και μνήμες από την καρδιά της Ηπείρου, που για δεκαετίες μεταλαμπάδευσε σε όλον τον κόσμο.

Γεννημένος το 1934 στο Δελβινάκι Πωγωνίου, μέσα σε μια οικογένεια με βαθιά μουσική παράδοση, ο Πετρολούκας Χαλκιάς ήρθε σε επαφή με την τέχνη του κλαρίνου από πολύ νεαρή ηλικία. Παρά την αρχική επιφυλακτικότητα του πατέρα του, Περικλή Χαλκιά —ο οποίος υπήρξε και ο ίδιος σπουδαίος μουσικός— ο μικρός Πετρολούκας μαθήτευσε κοντά στον Φίλιππα Ρούντα, γνωστό ως «το καλύτερο κλαρίνο του Ζαγορίου», και πραγματοποίησε την πρώτη του δημόσια εμφάνιση στα 11 του χρόνια.

Η πορεία του τον οδήγησε αρχικά στην Αθήνα, όπου εμφανίστηκε σε ραδιοφωνικές εκπομπές και συνεργάστηκε με τον πατέρα του. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ακολούθησε το κύμα της μετανάστευσης και βρέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έζησε για δύο δεκαετίες. Εκεί, μέσα από συναυλίες, φεστιβάλ και πανεπιστημιακά προγράμματα, ανέδειξε την ηπειρώτικη μουσική σε νέο ακροατήριο, διατηρώντας πάντα ζωντανή την παράδοση της ιδιαίτερης πατρίδας του. Σημαντική στιγμή αυτής της περιόδου αποτέλεσε και η εμφάνισή του στον Λευκό Οίκο, τιμώντας την ελληνική μουσική κληρονομιά.

Το 1979 επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα, συνεχίζοντας ακάθεκτος την καλλιτεχνική του πορεία. Οι δισκογραφικές του δουλειές, ανάμεσά τους και τα «Μοιρολόγια και γυρίσματα» και οι «Δρόμοι της ψυχής», καθιέρωσαν το κλαρίνο του ως φωνή της ψυχής του ηπειρώτικου τόπου. Το παίξιμό του ξεχώριζε για τη βαθιά βιωματική του ερμηνεία, τη λιτότητα και την αυθεντικότητα που κουβαλούσε ο ήχος του.

Πέρα από δεξιοτέχνης, υπήρξε και σπουδαίος δάσκαλος, μεταλαμπαδεύοντας τη γνώση και τη φιλοσοφία της ηπειρώτικης μουσικής σε νεότερες γενιές μουσικών. Πίστευε ακράδαντα ότι το κλαρίνο «μιλάει» όταν το χειρίζεσαι με ψυχή και σεβασμό. Γι’ αυτό και οι μαθητές του δεν κέρδισαν μόνο τεχνική κατάρτιση αλλά και βαθύτερη κατανόηση της ουσίας της παράδοσης.

Η συμβολή του στην ελληνική μουσική κληρονομιά υπήρξε ανεκτίμητη. Με πάνω από χίλιες ηχογραφήσεις στο ενεργητικό του, πολυάριθμες συναυλίες σε Ελλάδα και εξωτερικό και μια ζωή αφιερωμένη στη διατήρηση και διάδοση της ελληνικής δημοτικής μουσικής, ο Πετρολούκας Χαλκιάς άφησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό.

Στην προσωπική του ζωή, ο θάνατος του γιου του, Μπάμπη Χαλκιά, το 2018, στάθηκε ένα βαρύ πλήγμα. Παρά τον πόνο, συνέχισε μέχρι τα βαθιά γεράματά του να υπηρετεί με πάθος την τέχνη του.

Η φυσιογνωμία του Πετρολούκα Χαλκιά θα παραμείνει σημείο αναφοράς όχι μόνο για την Ήπειρο, αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα, ως ο άνθρωπος που κατάφερε να μετατρέψει το κλαρίνο σε προέκταση της ανθρώπινης ψυχής και να μεταφέρει τη φωνή της παράδοσης σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.